5 Lợi Ích Sức Khỏe Của Trà Rooibos
Trà rooibos đang trở nên phổ biến vì hương vị thơm ngon và lợi ích sức khỏe của nó.
Loại trà này được người Nam Phi dùng trong nhiều thế kỷ qua và nay nó đã trở thành một loại đồ uống được yêu thích trên khắp thế giới.
Trà rooibos có hương vị đậm đà, không chứa caffeine và có thể thay thế cho trà đen và trà xanh.
Nhiều người cho rằng các chất chống oxy hóa của trà rooibos có thể chống lại ung thư, bệnh tim và đột quỵ.
Tuy nhiên trong những tuyên bố trên có bao nhiêu là đúng sự thật?
Bài báo này sẽ giới thiệu về trà rooibos và 5 lợi ích sức khỏe hàng đầu, cũng như các phản ứng phụ tiềm ẩn của nó.
Trà rooibos còn được gọi là hồng trà.
Nguyên liệu làm ra loại trà này là lá từ cây bụi có tên khoa học là , thường được trồng ở bờ biển phía tây của Nam Phi ( 1).
Trà rooibos truyền thống được làm bằng cách lên men lá đến khi chúng chuyển thành màu nâu đỏ.
Lá rooibos tươi cũng được bán sẵn. Lá tươi có vẻ đắt hơn và có hương vị cỏ đậm đà hơn hương vị trà truyền thống ( 2).
Thêm vào đó, lá tươi còn chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao hơn so với loại hồng trà truyền thống ( 3).
Trà rooibos thường uống theo cách tương tự như trà đen. Một số người thích thêm sữa và đường.
Gần đây, trà đá, espresso, latte và cappuccino được làm từ loại trà này đã được giới thiệu ở một số nước.
Không giống một số ý kiến, trà rooibos không cung cấp nhiều các vitamin hoặc khoáng chất, ngoại trừ đồng và florua ( 4).
Tuy nhiên, nó chứa rất nhiều chất chống oxy hóa mạnh đem lại một số lợi ích về sức khỏe.
Trà rooibos là một loại đồ uống truyền thống được làm bằng lá cây bụi có nguồn gốc ở Nam Phi. Loại trà này được uống giống như trà đen và chứa rất nhiều chất chống oxy hóa.
Caffeine là một chất kích thích tự nhiên được tìm thấy trong cả trà đen và trà xanh.
Tiêu thụ một lượng caffeine vừa phải nói chung là không gây hại.
Thậm chí chất này có thể còn có lợi cho tập luyện thể thao, sự tập trung và tâm trạng ( 5).
Tuy nhiên, dùng quá mức có thể dẫn đến tình trạng tim đập nhanh, lo lắng, mất ngủ và nhức đầu ( 5). Do đó, một số người rất hạn chế dùng caffeine.
Do trà rooibos không chứa caffeine nên đây là một lựa chọn tuyệt vời để thay thế trà đen hoặc trà xanh ( 6).
Một ưu điểm nữa là trà rooibos có hàm lượng tannin thấp hơn so với trà đen và trà xanh thông thường.
Tanin là một hợp chất tự nhiên có trong trà xanh và đen. Chất này được coi là có hại vì nó có ảnh hưởng đến việc hấp thu một số chất dinh dưỡng như sắt.
Cuối cùng, không giống như trà đen và trà xanh, hồng trà rooibos không chứa axit oxalic.
Tiêu thụ một lượng lớn axit oxalic có thể làm gia tăng nguy cơ sỏi thận. Cho nên đây là loại trà rất tốt cho bất cứ ai gặp vấn đề về thận.
So với trà đen và trà xanh thông thường, rooibos không chứa caffeine, tanin và axit oxalic.
Trà rooibos được dùng phổ biến một phần là do chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe như aspalathin và quercetin ( 7, 8).
Những chất này có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do gốc tự do.
Nếu dùng các chất này lâu dài có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch và ung thư ( 9).
Có một số bằng chứng cho thấy uống trà rooibos có thể làm tăng mức oxy hóa trong cơ thể.
Tuy nhiên, tất cả những sự gia tăng mức oxy hóa được ghi nhận đều rất nhỏ và không kéo dài quá lâu.
Một nghiên cứu trên 15 người đã cho thấy hàm lượng chất chống oxy hóa trong máu tăng 2.9% khi những người này uống các loại hồng trà rooibos và tăng 6.6% khi uống các loại trà xanh.
Sự gia tăng này kéo dài 5 giờ sau khi những người tham gia uống 17 oz (500 ml) trà được pha từ 750 mg lá trà rooibos ( 10).
Tuy nhiên, một nghiên cứu khác trên 12 người đàn ông khỏe mạnh cho thấy uống trà rooibos không ảnh hưởng đến mức độ oxy hóa trong máu so với trà thông thường ( 11).
Điều này có thể là do các chất chống oxy hóa trong rooibos tồn tại không lâu trong cơ thể hoặc có hiệu quả hấp thụ kém ( 11, 12).
Trà rooibos chứa nhiều chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, các chất chống oxy hóa có thể không ổn định hoặc không được hấp thụ hiệu quả vào cơ thể.
Chất chống oxy hóa được tìm thấy trong loại trà này có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch ( 13).
Những lợi ích này có thể xảy ra theo những cách khác nhau ( 14).
Thứ nhất, uống trà rooibos có thể tác động đến huyết áp bằng cách ức chế hoạt động của enzym chuyển đổi angiotensin (ACE) ( 15).
ACE là chất gián tiếp tăng huyết áp bằng cách làm mạch máu co lại.
Một nghiên cứu trên 17 người đã chỉ ra rằng uống trà rooibos có thể ức chế hoạt động của ACE trong 30-60 phút sau đó ( 15).
Tuy nhiên, điều này không có có nghĩa là trà rooibos có thể gây ra thay đổi trong huyết áp.
Có nhiều bằng chứng triển vọng cho thấy trà rooibos có thể cải thiện mức cholesterol.
Một nghiên cứu về tác động của rooibos trên 40 nam và nữ giới thừa cân có nguy cơ mắc bệnh tim cao.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng uống sáu tách trà rooibos mỗi ngày trong 6 tuần có thể làm giảm lượng cholesterol LDL có hại.
Nghiên cứu này cũng cho thấy sự gia tăng lượng cholesterol HDL có lợi ( 16).
Tuy nhiên, rooibos lại không đem lại hiệu quả tương tự cho những người khỏe mạnh.
Trà rooibos có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch bằng cách tác động tích cực đến huyết áp. Loại trà này cũng có thể làm giảm lượng cholesterol có hại và tăng cholesterol có lợi ở những người có nguy cơ bệnh tim.
Các nghiên cứu ống nghiệm cho thấy các chất chống oxy hóa quercetin và luteolin có trong trà rooibos có thể tiêu diệt các tế bào ung thư và ngăn ngừa sự phát triển khối u ( 17, 18).
Tuy nhiên, hàm lượng chất quercetin có trong một chén trà lại khá nhỏ.
Do đó, vẫn chưa rõ liệu hàm lượng các chấtchống oxy hóa trong trà có đủ và nếu chúng được hấp thụ triệt để thì có thể mang lại hiệu quả cho sức khỏe hay không.
Chúng ta cần thêm các nghiên cứu trên người để có đủ bằng chứng mạnh mẽ khẳng định rằng uống trà rooibos có thể ngăn ngừa sự phát triển của ung thư.
Một số chất chống oxy hóa trong trà rooibos đã được chứng minh là có thể tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn ngừa sự phát triển khối u. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có bất cứ vào trên người được thực hiện.
Ít người biết rằng trà rooibos là một trong những nguồn cung cấp tự nhiên của chất chống oxy hóa aspalathin. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy aspalathin có thể có tác dụng chống lại bệnh tiểu đường ( 19).
Một nghiên cứu trên chuột mắc tiểu đường tuýp 2 cho thấy aspalathin giúp cân bằng lượng đường trong máu và giảm tình trạng kháng insulin. Đây là một thông tin đầy hứa hẹn cho những người đang mắc hoặc có nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 ( 20).
Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần thực hiện nhiều nghiên cứu trên người để khẳng định lợi ích này.
Nghiên cứu trên động vật cho thấy các chất chống oxy hóa đặc hiệu trong trà rooibos có thể giúp cân bằng lượng đường trong máu và cải thiện tình trạng kháng insulin. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên người vẫn chưa được thực hiện.
- Loại trà này thường được giới thiệu là một cách để cải thiện các vấn đề về tiêu hóa. Tuy nhiên, các bằng chứng về hiệu quả cải thiện lại không có nhiều.
- Mặc dù có một số tuyên bố mình về hiệu quả của trà rooibos, nhưng không có bất cứ bằng chứng mạnh mẽ nào khẳng định tác dụng trị chứng mất ngủ, dị ứng, đau đầu hoặc đau bụng của loại trà này.
Tất nhiên, thiếu bằng chứng không có nghĩa là những điều này không đúng, chỉ là các tác dụng trên chưa được đưa vào nghiên cứu.
Hiện nay không có bằng chứng có cơ sở nào khẳng định trà rooibos giúp cải thiện sức khỏe xương, tiêu hóa, mất ngủ, dị ứng, nhức đầu hoặc đau bụng.
Nhìn chung đây là loại trà an toàn.
Mặc dù rất hiếm, nhưng các trường hợp xảy ra phản ứng phụ vẫn có.
Một nghiên cứu tình huống cho thấy rằng uống một lượng lớn trà rooibos hàng ngày có thể khiến men gan tăng gây vấn đề về gan. Tuy nhiên, chỉ có duy nhất một trường hợp như vậy ( 22).
Một số hợp chất trong trà có hoạt động estrogen, có nghĩa là các chất này có thể kích thích sản xuất hoóc môn giới tính nữ estrogen ( 23).
Chính vì vậy mà một số ý khiến cho rằng những người có tình trạng nhạy cảm với hoóc môn, như ung thư vú, nên tránh uống loại trà này.
Tuy nhiên, tác động này rất nhẹ và phải tiêu thụ một lượng rất lớn thì tình trạng này mới xảy ra.
Trà rooibos nhìn chung rất an toàn và các phản ứng phụ tiêu cực cũng rất hiếm khi xảy ra.
Trà rooibos là một thức uống lành mạnh và ngon miệng.
Loại trà này không chứa caffeine, tanin và giàu chất chống oxy hóa, có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Hiện chúng ta vẫn chưa rõ ràng liệu những lợi ích của trà rooibos trong các thí nghiệm và các nghiên cứu trên động vật có thực sự ảnh hưởng đến sức khỏe của con người hay không.